Steek je kop niet in het zand voor Supply Chain risico’s

Het is geen populair onderwerp onder MKB-directeuren: Supply Chain Resilience. Als de business goed loopt, hebben ze geen zin erover na te denken, staat de keten ‘in brand’ dan zijn ze veel te druk met ‘blussen’. Speciaal voor hen heeft UC Group de Supply Chain Resilience Scan ontwikkeld. Deze laat snel zien hoe kwetsbaar je bent voor disrupties én hoe bekwaam je bent hierop te reageren. Wat je met dit inzicht doet is vers twee, maar het is toch het minste wat je als directie wilt weten …

Houthi-rebellen die vrachtschepen in de Rode Zee bestoken en voor grote vertragingen in de toevoerketen zorgen. Een handelsblokkade tussen Europa en China die ervoor zorgt dat jij jouw producten niet meer in China mag verkopen. Noodweer in Afrika waardoor de oogsten mislukken en boeren niet meer kunnen leveren. Het is slechts een greep uit de incidenten die zich recent hebben voorgedaan en die grote impact hadden op bedrijven die actief zijn in deze regio’s. Daarnaast kennen we natuurlijk nog veel grotere disrupties zoals pandemieën, de grondstofschaarste, klimaatverandering en personeelstekorten als gevolg van vergrijzing. Bedrijven die als gevolg van deze gebeurtenissen het meest in de problemen komen, hebben één ding gemeen: ze zijn er niet op voorbereid.

Kwetsbaarheid meten

Om je te wapenen tegen Supply Chain risico’s moet je als bedrijf om te beginnen twee zaken goed meten: a) Welke disrupties komen er op je af en hoe kwetsbaar ben je daarvoor? en b) In hoeverre ben je in staat te reageren op zo’n disruptie zodat deze voor jouw bedrijf niet catastrofaal wordt? Het zijn vragen die UC Group al bij veel bedrijven heeft helpen beantwoorden en waarvoor we de Supply Chain Resilience Scan hebben ontwikkeld. Met deze analysetool krijgt een bedrijf in korte tijd een beeld van waar de zwakke plekken zitten en wat een directie kan doen om deze te versterken. Voor de goede orde: met de scan zelf word je niet resilient, het laat alleen zien waar de risico’s zitten en wat eraan gedaan kán worden. Het is een begin, het startpunt richting een toekomstbestendige Supply Chain.

Compleet beeld

De kracht van de scan is dat het aandacht heeft voor alle facetten van Supply Chain Vulnerability. Ben je als productiebedrijf bijvoorbeeld afhankelijk van schaarse grondstoffen of componenten die maar één leverancier in de wereld kan maken? Dan is dat een indicatie voor een kwetsbare toevoerketen. Heb je een arbeidsintensief magazijn waar veel mensen werken? Dan ben je meer gevoelig voor vergrijzing of voor een pandemie.

Ook op het gebied van Supply Chain Capability geeft de scan een compleet beeld. In hoeverre ben je in staat risico’s te pareren? Deel je bijvoorbeeld veel marktdata met je klanten en heb je een goed forecasting proces? Dan ben je minder kwetsbaar omdat je veranderingen in de vraag in een vroeg stadium ziet aankomen. Ben je in staat snel nieuwe leveranciers aan te haken of productie uit Azië naar Europa te verplaatsen? Dan kun je sneller reageren op een disruptie in China.

Praatplaat voor verbeteracties

Het inzetten van de resilience scan heeft bij klanten van UC Group al tot interessante resultaten geleid. Directies werden zich bewust van risico’s die ze eerder over het hoofd zagen of waarvan de impact veel groter was dan verwacht. Een producent van diervoeding bijvoorbeeld bleek compleet afhankelijk van een bepaalde grondstof uit Australië en had onvoldoende nagedacht over alternatieve leveranciers uit andere werelddelen. Een belangrijk effect van de scan is dat het binnen een bedrijf tot goede discussies leidt. De spiderdiagrammen dienen als “praatplaat” om afdelingen op één lijn te krijgen, de juiste kennis te mobiliseren en gezamenlijk de prioriteiten te bepalen. Voor welke risico’s moeten we voorzorgsmaatregelen nemen en hoe zien die er dan uit?

Kosten en baten

Het doorlopen van de Supply Chain Resilience Scan betekent helaas niet dat je als bedrijf 100% onkwetsbaar wordt. Dit kan namelijk ook helemaal niet; resilience is een relatief begrip en je kunt nooit alle risico’s uitsluiten of hier immuun voor zijn. Aan het verlagen van bedrijfsmatige kwetsbaarheid zijn bovendien flinke kosten verbonden waarvan het maar de vraag is of die opwegen tegen de baten. Het ontwikkelen van een alternatief leveranciersnetwerk in Europa bijvoorbeeld, om minder afhankelijk van China te zijn, is voor veel bedrijven domweg onbetaalbaar. Supply Chain resilience is dus ook een kwestie van kansberekening en verstandig je geld uitgeven. Het kan een bewuste keuze zijn om je als bedrijf slechts minimaal voor te bereiden op een nieuwe pandemie, en bijvoorbeeld alleen een draaiboek op te stellen.

Scenarioplanning

Ons advies is resilience een vaste plek op de Supply Chain agenda te geven. Het creëren van een robuuste Supply Chain is namelijk geen eenmalig project maar een continuproces. De scan kan jaarlijks worden herhaald om nieuwe risico’s te signaleren en te bepalen of je nog de juiste prioriteiten stelt. Dit hoeft dus zeker niet altijd tot grote verbeterprojecten te leiden, ook het maken van een scenarioplan kan al veel opleveren. Alleen al het feit dat je bij een disruptie niet in paniek raakt maar terug kunt vallen op een stappenplan, maakt al veel uit. Grote bedrijven hebben dit vaak wel goed voor elkaar, maar voor kleinere en middelgrote bedrijven is dit vaak een blinde vlek. Voor hen is er nu de Supply Chain Resilience Scan.

De resilience experts van UC Group

Bovenstaand artikel is geschreven door Johan Omvlee en Lars Jan Hekkelman van UC Group, beide lid van de Logistics & Supply Chain Resilience-tribe van de UC Group. Ze hebben veel ervaring met Supply Chain Resilience; Johan meer vanuit een managementrol en Lars Jan als een proces engineer. De logistiek experts van de UC Group zijn gespecialiseerd in het ontwerpen en optimaliseren van Supply Chain concepten bij met name middelgrote tot grote bedrijven. Het kunnen omgaan met grote maatschappelijke veranderingen en ingrijpende disrupties wint in deze adviesrol aan belang.